Bron:
Vingerhoednieuws 1998-2 Nr.47
Auteur Friedy Kamp
De Stanhope vingerhoed
Zo ontzettend leuk, een vingerhoed van tin met in de top een kijkgaatje. Kijk je erdoor, dan gebeurt er iets wonderbaarlijks, iets, wat zelfs wij in deze moderne tijd bijzonder vinden: je krijgt een tafereeltje te zien met leuke plaatjes variërend van reclameboodschappen tot afbeeldingen van leden van het koninklijk huis tot Vredesmissies… hoe worden ze gemaakt? Friedy Kamp schreef in 1998 voor het blad “Vingerhoednieuws “ het volgende artikel.
De Stanhope kijkertjes.
Graaf Charles Stanhope ,geboren 3 augustus 1753 in Engeland, was politicus en wetenschapper. Hij ontwierp niet alleen een drukpers, een rekenmachine, een apparaat voor het stemmen van muziekinstrumenten, maar ook-waar het ons hier om gaat-de lens die later wereldberoemd zou worden onder de naam “de Stanhope”. Het betreft hier een ronde glazen staaf van 3 mm doorsnee en 8 mm lengte, waarvan het ene uiteinde bol en het andere uiteinde plat is, die in eerste instantie als bijzonder sterke microscooplens gebruikt werd.
In de eeuw die daarop volgde werd John Benjamin Dancer te Liverpool geboren. Deze ontwikkelde in 1853 de microfilm door een microscooplens op zijn camera te monteren. Het resultaat was alleen zichtbaar door een microscoop. Een vriend van Dancer ontwikkelde een soort kijkertje waarmee de plaatjes wat eenvoudiger te bekijken waren. In 1856 nam hij een stel plaatjes en zijn loupe mee naar Parijs waar ze werden gezien door ene René Dragon. Deze werkzoekende portretfotograaf zag er wel brood in en kwam op het idee e.e.a. in de souvenir industrie aan de man te brengen. Hij maakte gebruik van het staaflensje van Graag Stanhope en begon deze te monteren in kleine prulletjes zoals doosjes en souvenirs-items. Op de wereldtentoonstellingen in Parijs en Londen oogstte hij groot succes. De lensjes werden vervaardigd in Frankrijk en uitgevoerd naar andere landen waar ze gemonteerd werden in allerlei objecten.
David Brewster liet ze in Engeland verwerken in allerlei sieraden zoals ringen en broches. Koningin Victoria was er dol op en spoedig daarop volgde het volk. Wat naaigerei betreft vindt je ze in naaldenkokers, vingerhoedhouders, centimetermaatjes en ( zeldzaam ) priemen.
Van vingerhoeden is slechts een beperkt aantal bekend. Deze zijn gepatenteerd door William Punsall te Harborne, Staffs, 1880 De meeste hebben een plaatje van de Forth Bridge, een spoorwegbrug in Schotland in Schotland, gebouwd in 1889, met vermelding van de exacte afmeting.
De clubjaarvingerhoed is een tinnen exemplaar en heeft in de top zo’n Stanhope kijkertje. Hiermee kan men een oude advertentie van Charles Horner waarnemen over de door hem gepatenteerde Dorcas vingerhoed. Deze vingerhoed is vervaardigd door Woodsetton en is zelfs voorzien van Engelse tinmerken.
